นี่คือคำถามที่สองที่ Toyota ต้องตอบหลังจากตอบคำถามแรกเรื่องผลกำไรลดลงในรอบประวัติการณ์ ว่าทำไมยอดขายไตรมาสแรกปี 2009 ที่ประเทศจีน จึงหดลงสวนกระแสตลาดที่พุ่งกระฉูดถึง 30% โดยเฉพาะค่ายรถยนต์ Big 10 มีแต่ยอดขายขึ้น ๆ เอา ๆ แต่ยักษ์ใหญ่อันดับ 1 ของโลกกลับไม่สามารถแผ่อิทธิพลในประเทศจีนที่เป็นตลาดขาขึ้นที่สุดในโลก หนำซ้ำยังถูกคู่แข่งหลักทั้ง Hyundai,Nissan และ Honda ทิ้งยอดขายไปไกล

คำตอบที่นักวิเคราะห์ธุรกิจพยายามมองกันมีหลายประการที่พลิกผันให้คู่แข่งหลักอย่าง GM ทำยอดขายพุ่งไปไกลอีกครั้ง ทั้งที่ก่อนหน้านั้น Toyota ทำท่าว่าจะแซง GM นั่นก็คือรัฐบาลประกาศลดภาษีรถยนต์ขนาดต่ำกว่า 1,600 ซีซี เมื่อเดือนมกราคมทำให้ตลาดกระเพื่อมแรงมาก ๆ

ตลาดรถเพิ่มขึ้นตามตลาด แต่ไตรมาสแรกของปีนี้ Toyota ยอดขายตก 17% หรือ 125,743 คัน ขณะที่ GM ยอดเพิ่ม 17% หรือ 363,317 คัน แถมยังประกาศความสำเร็จของยอดขายเดือนเมษายนที่พุ่งกระฉูดถึง 50% อีกด้วย แม้แต่คู่แข่งสัญชาติเดียวกันอย่าง Nissan ทำยอดขายไตรมาสแรกมากถึง 29% เลยทีเดียว

ปัญหาที่ Toyota ไม่สามารถใช้โอกาสทองนี้กอบโกยยอดขายเพราะไม่สามารถตอบสนองความต้องการรถเล็กต่ำกว่า 1,600 ซีซีที่มีกำลังเพิ่มขึ้นกะทันหันได้ทันใจ แม้ Toyota จะเปิดตัว Yaris และ Vios เมื่อพฤษภาคม 2008 แล้ว แต่นั่นก็มาช้ากว่าตลาดโลกมากถึง 3 ปี ความสดใหม่จึงหายไปหมด และราคาจำหน่ายก็ยังไม่เป็นมิตรอีกด้วยถ้าเทียบกับคู่แข่งหลักอย่าง Chevrolet Aveo ราคาแค่ 10,500 ดอลลาร์ แต่ Yaris กลับสนนราคา 13,500 ดอลลาร์

ไลน์ผลิตภัณฑ์ที่ Toyota วางจำหน่ายในจีนปัจจุบันล้วนแต่เป็นรถขนาดใหญ่เสียส่วนมากและเน้นทำตลาดมากเกินไปทั้ง Camry,Crown,Land Cruiser เป็นต้นละเลยการวางจำหน่ายรถรุ่นเล็ก ๆ รุ่นสำคัญ ๆ ให้ทันตลาดโลก ทั้ง ๆ ที่ช่วงปี 2002 เคยทุ่มทุนสร้าง Vios เปิดตัวที่แรก ๆ ของโลกพร้อมกับประเทศไทยด้วยซ้ำ

จะโทษ Toyota เองก็ไม่ถูกต้องนักเพราะพฤติกรรมผู้บริโภคจีนในช่วง 3-4 ปีที่แล้วไม่นิยมซื้อรถเล็กพวกนี้กันเลย  ยอดขายจึงตกไปอยู่ที่รถขนาดคอมแพคท์ขึ้นไปทั้งนั้น เมื่อเหตุการณ์พลิกระดับนี้จึงเป็นเหตุสุดวิสัยอย่างยิ่ง
ทำได้แค่เพิ่มกำลังการผลิต Corolla รุ่น 1.6 ลิตร ตามความต้องการลูกค้าเท่านั้น

หากเปรียบเทียบกับคู่แข่งยักษ์ GM มีสินค้าตรงกับกระแส ทำยอดขายมากถึง 80% ของยอดขายรวม, Nissan ทำยอดขายรถขนาดต่ำกว่า 1,600 ซีซี ถึง 64% เมื่อเทียบกับยอดขายรวม

เหตุการณ์นี้ผู้บริหารระดับสูงของโตโยต้าตกใจและคาดไม่ถึงว่ากระแสรถเล็กจะบูมเพียงข้ามคืนจนไม่สามารถปรับตัวรับกับกระแสนี้ได้เลย อย่างไรก็ดีแผนการนำ Prius มาขายตอบสนองความต้องการของรัฐบาลจีนควบคู่กับนำรถใหม่เครื่องยนต์ต่ำกว่า 1,600 ซีซีมาขายควบคู่กันไปด้วยก็น่าจะเป็นวิธีแก้เกมส์ที่ดีที่สุดก่อนที่คู่แข่งจะทิ้งห่างมากกว่านี้